Platforma ZSF-a,
Teze za dijalog sa radničkim grupma, organizacijama i pojedincima
Restauracija kaptializma u Srbiji dovela je do gotovo potpunog uništavanja privrede, deindustrijalizacije i pogoršanja socijalnog položaja velike većine stanovništva. Tranzicija sprovedena po neoliberalnom modelu nije dovela do dinamičnog privrednog rasta kao što su njeni protagonisti obećavali već do odsustva razvoja i ogromne nezaposlenosti. Država i politički sistem potpuno su neosetljivi na zahteve nižih slojeva, političke institucije su pod kontrolom krupnog kapitala, partijskih oligarhija i ambasadora velikih sila. Naši zahtevi su usmereni ka ispravljanju grešaka u privatizaciji u korist radnika. Obični ljudi su u poziciji pasivnih posmatrača političkih procesa bez instrumenata da na njih utiču. Srbija je danas u perifernoj poziciji u sistemu evropskog i svetskog kapitalizma bez razvojne perspektive.
Postojeći politički akteri nisu ni spremni ni sposobni da dovedu do korenitih društvenih promena i vrate Srbiju na put razvoja. Zbog toga je neophodno raditi na stvaranju jednog masovnog socijalnog pokreta koji bi bio u stanju da objedini vrednosti socijalne pravde, ekonomskog prosperiteta, participatorne demokratije, ljudskih prava, nacionalne i verske tolerancije.
Pljačkaška privatizacija uništila je velika industrijska preduzeća koja su nekad predstavljala osnovno uporište radničke političke moći. Industrijski radnici u Srbiji danas čine neznatnu manjinu stanovništva koja nije sposobna da samostalono politički deluje. Zbog toga se borba za radnička prava može voditi samo u okviru šireg socijalnog pokreta u kome bi učestvovali svi pojedinci i grupe koji se nalaze u podređenom položaju prema kapitalu.
Bez obzira na vrstu zanimanja svi su građani potrošači a većina njih nije sposobna samostalno da popravi svoj položaj na tržištu. Građani su prinuđeni da plaćaju monopolske cene za proizvode koji nisu odgovarajućeg kvaliteta a često su i sumnjive zdravstvene ispravnosti. U najgorem položaju su najsiromašniji koji su primorani da se kod banaka zadužuju po zelenaškim kamatama. Trgovački monopoli i finansijski kapital uživaju podršku države koja svojim merama omogućava ovakve pljačkaške prakse.
Uvođenje kapitalizma u poljoprivredu uništilo je mali seljački posed i dovelo do prave socijalne katastrofe na selu. Najavljuje se dolazak velikih multinacionalnih kompanija koje su poznate po nastojanjima da nametnu svoj koncept poljoprivredne proizvodnje sa korišćenjem genetski modifikovanih organizama i masovnom upotrebom hemijskih sredstava. Ovakav način proizvodnje je ne samo zdravstveno i ekološki štetan već dovodi i do gubitka suvereniteta u snabdevanju hranom i do potpune zavisnosti od nekoliko multinacionalnih kompanija koje dominiraju agrobiznisom u svetu.
Nekad solidni obrazovni i zdravstveni sistemi su pred kolapsom. Borba za opšti i besplatni pristup zdravstvenoj zaštiti i obrazovanju osnovni su ciljevi svakog progresivnog socijalnog pokreta. Društvo mora zaštiti svakog pojedinca i porodicu koji su se bez svoje krivice našli u nevolji. Sadašnji sistem takvu zaštitu ne pruža. Na univerzitetima u Srbiji već postoje pokreti studenata i nastavnika protiv pretvaranja znanja u robu. Cilj obrazovnog sistema mora biti ne samo osposobljavanje pojedinaca da budu konkurentni na tržištu rada već i da razumeju društvene procese i da u njima aktivno učestvuju.
U svojim nastojanjima da poveća profit kapital je nemilosrdan i prema ljudima i prema životnoj sredini. Ekološki pokret sastavni je deo pokreta za kontrolu kapitala i stanovništvo bi u njemu trebalo masovno da učestvuje.
Ideološka borba oduvek je bila najvažniji aspekt radničkih borbi. Vladajući slojevi u društvu čine neznatnu manjinu stanovništva koja ipak ima vlast zbog toga što preko kontrole ideološkog državnog aparata uspeva da ubedi ljude kako se vlast vrši u opštem interesu. Monopol nad fizičkom silom važan je ali ne i jedini uslov za uspostvaljnje dominacije u društvu. Vladajuća klasa uvek nastoji da proizvede i dobrovoljnu saglasnost, da ubedi ljude kako je postojeći poredak najbolji mogući a u tu svrhu koristi se kulturno stvaralaštvo, obrazovni sisitem, mediji, religija. Dominantni kulturni obrasci u Srbiji propovedaju bezalternativnost kapitalizma, tvrdi se da je položaj radnika i većine građana određen delovanjem neutralnih ekonomskih zakona, kako eksploatacija i dominacija ne postoje.
Novi socijalni pokret za koji se mi zalažemo mora biti sposoban da razveje ideološku maglu koja društvene odnose prikazuje kao pravedene i nepromenjive. Afirmacja antihegemong programa nalaže saradnju radnika sa kritčki raspoloženom inteligencijom, umetnicima i kulturnim stvaraocima svih vrsta. Strukturne društvene napetosti pogoduju razvoju ksenofobije, šovinizma, rasizma i fašizma. Nacinalizam dominira u svim balkanskim društvima. Radi se o ideologiji koja nastoji da poništi klasne razlike koje su sve izraženije a da socijalno nezadovoljstvo usmeri prema pripadnicima drugih naroda. Suprotstavljanje nacionalizmu i saradnja sa progresivnim pokretima u drugim državama sastavni su deo autonomne radničke politike.
Problem nezaposlenosti je najteži problem našeg društva. Primarni cilj ekonomske politike mora biti povećanje zaposlenosti. Država mora biti sposobna da vodi aktivnu makroekonomsku politiku, da sprovodi politiku kontrole kapitala i aktivnu socijalnu politiku. Infrastruktruni sistemi moraju ostatati u državnom vlasništvu ali ne smeju biti plen gramzivih partijskih oligrarhija. Borba protiv privatizacije u oblasti energetike, telekomunikacija, zdravstva, obrazovanja uslov je za ostvarivanje socijalnih prava u Srbiji. Radnici i drugi obespravljeni građani ne mogu svoja prava ostvariti kao pojedinci već samo ukoliko uspeju da stvore masovne organizacije.
U Srbiji postoje i brojni drugi problemi i napetosti koji u ovom tekstu nisu pomenuti. Objedinjavanje svih anitikapitalstički orijentisanih pojedinaca i grupa u jedan masovni socijalni pokret uslov je za popravljane društvenog položaja ne samo radnika nego i većine stanovnika. Takav pokret ne treba da bude čvrsto organizovan u jedinstvenu hijerarhijsku strukturu već da deluje kao labavi savez brojnih autonomnih organizacija svih vrsta.
[Z]renjaninski [S]ocijalni [F]orum, Januar 2015
Zrenjaninski socijalni forum (ZSF) je osnovan 2014. godine, u Zrenjaninu – Srbija. Članstvo ZSF-a čine bivši radnici devastirane zrenjaninske industrije, intelektualci leve orijentacije kao i prekarni radnici. ZSF radi na projektima koji imaju za cilj da povežu radničke borbe i da kroz solidarni međusobni odnos postignu jedan novi vid organizovanosti, pre svega kroz koaliciju Levi samit Srbije. Ovaj rad se zasniva nasolidarnim principima koje je usvojila koalicija Levog samita Srbije.
Нема коментара:
Постави коментар