Učešće građana u radu državnih institucija u Srbiji
U Republici Srbiji se pravo na učešće građana, i šire zainteresovane javnosti, u procesima formulisanja, implementacije i donošenja politika izvodi na osnovu opštih ustavnih odredbi (čl. 2, čl. 53. Ustava), kao i na osnovu principa demokratske (participativne) vladavine poduprte ljudskim i manjinskim pravima. Pored toga, član 56. Ustava propisuje da „svako ima pravo da, sam ili zajedno sa drugima, upućuje peticije i druge predloge državnim organima, organizacijama kojima su poverena javna ovlašćenja, organima autonomne pokrajine i organima jedinica lokalne samouprave i da od njih dobije odgovor kada ga traži.“ Šire gledano, imajući u vidu da su građani neposredno obuhvaćeni vladinim politikama i programima i da im isti neposredno utiču na život u njihovim sredinama, građani se javljaju kao primarne zainteresovane strane. Organizacije civilnog društva predstavljaju jedan od praktičnih vidova otelotvorenja prava na slobodu udruživanja, koje garantuje i Ustav Srbije. Logičan nastavak prava na udruživanje i ostvarivanje individualnog, grupnog ili kolektivnog interesa u stvarima od značaja za pojedince i njihova prava, ogleda se u mogućnosti uticanja na donošenje odluka u javnim politikama, koje i utiču na živote građana. Stoga je njihovo uključivanje u procese donošenja odluka neophodno kako bi se politike približile građanima. Kao važni akteri u procesu donošenja odluka, organizacije civilnog društva imaju dvostruku ulogu u tom procesu: one, najpre, vrše artikulaciju legitimnih interesa prema javnosti i vlasti, i drugo, prate rad javne vlasti te predstavljaju autentičnog kontrolora.67 Za Srbiju, kao državu koja nastoji da pristupi Evropskoj uniji, kontekst za uključivanje građana u rad državnih institucija (ili upravljanje javnim poslovima) kreiraju i propisi Unije, a pre svega osnivački ugovori. U EU značaj uključivanja građana prepoznat je članom 8a Lisabonskog ugovora, koji navodi da svaki građanin ima pravo da učestvuje u demokratskom životu i da se odluke donose što je moguće bliže građanima, dok se članom 8b ističe da će institucije održavati otvoren, transparentan i redovan dijalog sa reprezentativnim udruženjima i civilnim društvom.68 Okviri za institucionalnu saradnju između vladinih institucija i civilnog društva mogu obuhvatiti niz različitih tela, imenovanih/kontakt osoba i ostalih struktura koje se uspostavljaju u cilju povezivanja dva sektora. Pod institucionalnim mehanizmima saradnje podrazumevaju se takvi mehanizmi koji pružaju osnov za „uspostavljanje platforme i okvira za održivo i trajno partnerstvo sa OCD, kao primarne funkcije mehanizama,“69 često praćenih i odgovarajućim strateškim dokumentima (memorandumi, strategije, sporazumi itd.). Kao prednosti institucionalizovanih mehanizama saradnje mogu se istaći:70 - Promocija koncepta otvorenog, kolaborativnog i transparentnog upravljanja, - Olakšana komunikacija i izrada platformi za strukturalni i trajni dijalog i saradnju, - Podrška razvoju organizacijama civilnog društva, - Veće učešće u procesima kreiranja politika, - Uključenje civilnog društva u procese evropske integracije itd.
U Republici Srbiji se pravo na učešće građana, i šire zainteresovane javnosti, u procesima formulisanja, implementacije i donošenja politika izvodi na osnovu opštih ustavnih odredbi (čl. 2, čl. 53. Ustava), kao i na osnovu principa demokratske (participativne) vladavine poduprte ljudskim i manjinskim pravima. Pored toga, član 56. Ustava propisuje da „svako ima pravo da, sam ili zajedno sa drugima, upućuje peticije i druge predloge državnim organima, organizacijama kojima su poverena javna ovlašćenja, organima autonomne pokrajine i organima jedinica lokalne samouprave i da od njih dobije odgovor kada ga traži.“ Šire gledano, imajući u vidu da su građani neposredno obuhvaćeni vladinim politikama i programima i da im isti neposredno utiču na život u njihovim sredinama, građani se javljaju kao primarne zainteresovane strane. Organizacije civilnog društva predstavljaju jedan od praktičnih vidova otelotvorenja prava na slobodu udruživanja, koje garantuje i Ustav Srbije. Logičan nastavak prava na udruživanje i ostvarivanje individualnog, grupnog ili kolektivnog interesa u stvarima od značaja za pojedince i njihova prava, ogleda se u mogućnosti uticanja na donošenje odluka u javnim politikama, koje i utiču na živote građana. Stoga je njihovo uključivanje u procese donošenja odluka neophodno kako bi se politike približile građanima. Kao važni akteri u procesu donošenja odluka, organizacije civilnog društva imaju dvostruku ulogu u tom procesu: one, najpre, vrše artikulaciju legitimnih interesa prema javnosti i vlasti, i drugo, prate rad javne vlasti te predstavljaju autentičnog kontrolora.67 Za Srbiju, kao državu koja nastoji da pristupi Evropskoj uniji, kontekst za uključivanje građana u rad državnih institucija (ili upravljanje javnim poslovima) kreiraju i propisi Unije, a pre svega osnivački ugovori. U EU značaj uključivanja građana prepoznat je članom 8a Lisabonskog ugovora, koji navodi da svaki građanin ima pravo da učestvuje u demokratskom životu i da se odluke donose što je moguće bliže građanima, dok se članom 8b ističe da će institucije održavati otvoren, transparentan i redovan dijalog sa reprezentativnim udruženjima i civilnim društvom.68 Okviri za institucionalnu saradnju između vladinih institucija i civilnog društva mogu obuhvatiti niz različitih tela, imenovanih/kontakt osoba i ostalih struktura koje se uspostavljaju u cilju povezivanja dva sektora. Pod institucionalnim mehanizmima saradnje podrazumevaju se takvi mehanizmi koji pružaju osnov za „uspostavljanje platforme i okvira za održivo i trajno partnerstvo sa OCD, kao primarne funkcije mehanizama,“69 često praćenih i odgovarajućim strateškim dokumentima (memorandumi, strategije, sporazumi itd.). Kao prednosti institucionalizovanih mehanizama saradnje mogu se istaći:70 - Promocija koncepta otvorenog, kolaborativnog i transparentnog upravljanja, - Olakšana komunikacija i izrada platformi za strukturalni i trajni dijalog i saradnju, - Podrška razvoju organizacijama civilnog društva, - Veće učešće u procesima kreiranja politika, - Uključenje civilnog društva u procese evropske integracije itd.
Нема коментара:
Постави коментар